Centrum Kultury w Jabłonnie - inicjatywa

Zadaniem niniejszego opracowania jest wskazanie kierunku rozwoju istotnego fragmentu Jabłonny k/Warszawy, który znajduje się w centrum miejscowości. Tu mieści się zabytkowy budynek Poczty Polskiej, zlokalizowany według dawnych, historycznych zasad i sztuki urbanistycznej – zamyka on oś ul. Parkowej, a także Dom Ogrodnika im. Wincentego Witosa wraz z obiektami sportowymi, zwany Gminnym Centrum Kultury i Sportu oraz budynek sklepu Biedronka znajdujący się po drugiej stronie ul. Modlińskiej, biegnącej wzdłuż terenu opracowania. Znaczącymi kulturowo i wizualnie są również obiekty, szeregując według rangi: obelisk poświęcony pamięci Jana Pawła II i Solidarności, Pomnik Wincentego Witosa, przystanek autobusowy przy poczcie i fragment ul. Szkolnej z niewielkim parkingiem i miejscem postojowym dla ambulansu. 

Granicami terenu opracowania są: 

• Dom Ogrodnika i budynek Poczty Polskiej od północy
• przejście dla pieszych przez ul. Modlińską od zachodu
• teren usług samochodowych i budynek Biedronki od południowego-zachodu
• granica posesji prywatnej od południowego-wschodu

Widok ze skrzyżowania ulic Modlińskiej i Szkolnej

Dom Ogrodnika im. Wincenta Witosa pełni znaczącą funkcję w lokalnym społeczeństwie, stanowiąc obiekt wychowawczo-integracyjny, gdzie z udziałem lokalnego społeczeństwa krzewiona jest: kultura, sztuka i sport. Lokalizacja budynku jest jak najbardziej trafiona 

i przemyślana, gdyż obiekt ten znajduje się 

w pobliżu szkół: podstawowej i gimnazjum, przy drodze ze szkoły do przystanku autobusowego. Co więcej usytuowanie przy ul. Modlińskiej, jako głównego szklaku komunikacyjnego, ułatwia dostęp dla szerszego grona odbiorców bogatego programu zajęć tego ośrodka, mimo, że jak mogłoby się wydawać, jest inaczej - a nie jest.

Sam budynek jednak nie mówi nic o swej funkcji. Jak sama nazwa wskazuje, powinien być on 

w pewnym sensie domem, nie tylko poprzez pełnienie funkcji wychowawczej, ale też zachęcać 

i przemawiać do ludzi w sposób wizualny. Ostatnio wyremontowano dach, niemniej jednak otoczenie, jak i sam budynek wymagają jeszcze wielu prac i zmian: 

1. Odnowienie elewacji budynku – zalecana tonacja koloru zbliżona do sąsiedniego budynku Poczty Polskiej – radosny, ciepły, ale nie intensywny, odcień koloru ciemnożółtego 
2. Dodanie elementów wzbogacających i nadających charakter domu: imitacji otwartych ażurowych okiennic zamontowanych przy oknach – kolor ciemnozielony, jako akcent "ogrodniczy"
3. Wymiana metalowej barierki o zbyt krzykliwym kolorycie, nieadekwatnym do potencjalnego zagrożenia, usytuowanej pomiędzy chodnikiem a ul. Szkolną, przed budynkiem Domu Ogrodnika, na równie trwałą konstrukcję metalowo-drewnianą, jako imitacja tradycyjnego płotu – kolor ciemnozielony, lub ustawienie wąskich gazonów przy jednoczesnym poszerzeniu chodnika; ewentualna całkowita likwidacja barierki, tym samym powracając do pierwotnego stanu sprzed lat 
4. Usunięcie zniszczonych gazonów dla roślin jednorocznych 
5. Poprawienie lub remont nawierzchni: chodnika i schodów; ewentualne poszerzenie chodnika kosztem terenu przed budynkiem 
6. Usunięcie chaotycznie powieszonych banerów reklamowych z elewacji budynku, podobnie jak plansz fotograficznych i zbędnych informacji – są zbyt małe i nieczytelne, w związku z tym nie pełnią swej funkcji, lecz jedynie szpecą 
7. Przemyślane wykonanie projektu i umieszczenie czytelnych, najważniejszych informacji w widocznym miejscu; oferta Centrum powinna był zlokalizowana przy głównym wejściu, w ściśle ustalonej formie nawiązującej do miejsca
8. Likwidacja miejsca postoju dla ambulansu przed budynkiem – nie nawiązuje do programu kulturalno-sportowego, przeciwnie, krzykliwe barwy ostrzegawcze wprowadzają chaos wizualny i przede wszystkim poczucie niepokoju, zaistnienia nieszczęśliwego wypadku, co kojarzy się źle, z pewnością nie z „ciepłem domu” i programem Centrum, które nie jest placówką ochrony zdrowia i ratowania życia 
9. Wprowadzenie roślinności przed budynkiem w prostym i czytelnym układzie, głównie okrywowej – niskiej i zwartej, ze względu na bardzo nisko osadzone okna pomieszczeń budynku oraz niskie koszty utrzymania i nieznaczne wymagania pielęgnacyjne tego typu roślinności, dostosowanej do warunków nasłonecznienia w danym miejscu; tu warto zastanowić się nad doborem gatunków pod względem dopasowania ich do stosunkowo niedawno zamontowanej „krzykliwej” biało-czerwonej barierki 
10. Wyeksponowanie pomnika Wincentego Witosa zlokalizowanego przy budynku, poprzez wykonanie odpowiednich nasadzeń roślinności – z tyłu rośliny o ciemnozielonym zabarwieniu powinny stanowić jednorodne tło przez cały rok (zalecany uniwersalny gatunek zimozielony, np. cis pospolity), skutecznie zasłaniając nieformalny parking i część ściany budynku; roślinność posadzona obok i/ewentualnie przed pomnikiem powinna zdobić w sezonie formą, kwiatami, kształtem ulistnienia i przynajmniej częściowo nawiązywać do tradycji ogrodniczej Jabłonny – mogą to być m. in. róże o małych wymaganiach: parkowe, rabatowe i okrywowe; likwidacja nawierzchni z granitu – obecny układ i charakter nawierzchni nie nawiązuje do niczego, brak powiązań
11. Przebudowa podjazdu dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, w tym schodów – obecna pochylnia o zbyt dużym spadku (!), nieestetycznie wykonana

Przed budynkiem Domu Ogrodnika znajduje się niewielki trójkątny placyk z pamiątkowym obeliskiem poświęconym pamięci Jana Pawła II i Solidarności. Miejsce podkreśla granitowa nawierzchnia i punkty oświetleniowe osadzone wokół obelisku. 
Zastanawiająca jest forma obiektu, gdyż obeliskiem jest jedynie z nazwy, a wyglądem przypomina niestety wybrakowany element, niczym z odrzutu. Granitowa kostka ułożona jest niechlujnie i wymaga remontu, kompletnie nie pasuje do (nie)zwykłej, „czerwoniastej” betonowej kostki chodnika, bądź odwrotnie (?). 

Mocno zaostrzony i wydłużony trójkąt, jaki tworzy nawierzchnia i pamiątkowy „obelisk” o zbliżonych proporcjach, nie mają jakiegokolwiek odniesienia zarówno do Świętego Jana Pawła II, jak i „Solidarności”. Z pewnej perspektywy obiekt przypomina płomień. Możliwe jest, że w innej aranżacji przestrzennej jego forma byłaby lepiej uwydatniona.

Obecnie główne tło stanowi nieco zaniedbany
budynek Domu Ogrodnika, 
a z drugiej strony rażący po oczach 
seledynowo-żółty, z czerwonym dachem, 
budynek sklepu Biedronka, 
zapraszający hałaśliwymi koszami na zakupy. 

Najlepszy efekt wizualny obiektu uzyskuje się patrząc z przystanku autobusowego w kierunku wschodnim, gdzie tło stanowi wysoka i zwarta roślinność prywatnej posesji, jak również nocą, kiedy widać głównie sam podświetlony „obelisk” 
i niewiele dookoła.

O nieprzemyślanej formie pamiątki świadczy również rodzaj zastosowanego materiału, z którego wykonano litery – napisy są bardzo trudne do odczytu nawet z bliska, a z daleka w ogóle ich nie widać, co nie zachęca do zatrzymania się przy obiekcie.

Obecnie wjazd z ul. Modlińskiej w ul. Szkolną skierowany jest na budynek Domu Ogrodnika, stąd zapewne decyzja o zamontowaniu kontrowersyjnie wyglądającej barierki wzdłuż fragmentu chodnika. Niemniej jednak przeznaczenie i tym samym ranga Domu Ogrodnika, jako centrum kultury, miejsce 
o szeroko rozumianym programie wychowawczo-integracyjnym, skłania do przebudowy terenu przed budynkiem i zmianę połączenia dwóch wspomnianych ulic, poprzez przesunięcie zakończenia ul. Szkolnej w kierunku wschodnim, sytuując ją na obecnym niewielkim parkingu. 

Dzięki temu powstanie znacznej powierzchni plac, o sugerowanej nazwie: Plac Solidarności, jako miejsce solidarnej pracy mieszkańców Jabłonny, dzięki którym powstał Dom Ogrodnika. 
W miejscowości brakuje skweru z prawdziwego zdarzenia, a miejsce to, z racji swego położenia, byłoby często i chętnie odwiedzane przez lokalną społeczność. Proponowana jest jednocześnie relokalizacja pamiątkowego „obelisku” w kierunku nowego odcinka ul. Szkolnej, wtapiając jego najbliższe otoczenie w nową roślinność w postaci drzew i krzewów, tak, aby uzyskać najlepszy ogląd sprzed Domu Ogrodnika, budynku Poczty Polskiej i obecnego przystanku autobusowego, odcinając wizualnie od budynku sklepu po drugiej stronie 
ul. Modlińskiej. Proponowane jest tu również zlokalizowanie przejścia dla pieszych z sygnalizacją świetlną, gdyż wskazywałby na to wzmożony ruch pieszych na odcinku Szkoła - Dom Ogrodnika - Plac Solidarności - Biedronka. 

Tym samym powstałoby Centrum Kultury z prawdziwego zdarzenia, gdzie spotykaliby się tu młodzi i starsi przed zajęciami w Domu Ogrodnika, odbywałyby się tu wybrane zadania podopiecznych Domu, a podróżni oczekujący na autobus mogli spocząć na ławce w cieniu drzew jedząc lody z pobliskiej Biedronki. Miejsce to stanowiłoby wizytówkę Jabłonny i jej władz, a tym samym zachęcało do pozostania tu na dłużej.

Pomnik Wincenta Witosa przy wejściu Domu Ogrodnika

Plac Solidarności - koncepcja przebudowy połączenia ulic: Modlińskiej i Szkolnej